Kitaplı Mim (ve bendeki hikâyesi..)

Sevgili Leylak Dalı'nın kitap ve kitaplıklarımız ile ilgili olan mimini yapmayı çok istedim, yapanları okurken çok heyecanlandım, fakat iş yazmaya geldiğinde her seferinde direnç gösterdiğimi, ötelediğimi fark ettim.. Nedeni bana fena halde birini hatırlatıyor bu mim, çok özlediğim, doyamadığım birini.. O nedenle kıyısından köşesinden bakıp, kaçıyorum. Ama yazmak da istiyorum; hep özlemle değil ya, biraz da hayranlıkla.

Yazı odasına yolculuk (*Paul Auster - "Yazı odasında yolculuklar"dan esinlenerek)

"Kadın onun çalışma odasına her girdiğinde, soluksuz kalırdı. Odanın sessizliğine, Cihangir'in tüm o curcunasına karşıt, odanın durgun ve sakin havasına, istisnasız her sefer hayran kalırdı. Tüm duvarlarda binlerce kitap, birkaç özel basım, bazı kıymetli ve ciltli kalın kitaplar.. Bir köşede adamın kendi elinden çıkmış kitaplar, aralarında bazı fotoğraflar - çoğu kadının dünyaya gelişinden çok öncesine, masalsı zamanlara ait.. Mobilyalar açık renk, bembeyaz divanın üstüne atılmış bebek mavisi bir yastık, adam yazarken ve kadın kitaplıktan rastgele çekip aldığı bir kitabı okurken uyuyakaldığında, adamın usulca üzerine örtüverdiği renkli, yumuşak, örgü bir battaniye. Bir de yandığında soluk sarı bir ışık yayan, beyaz bir abajur.. Yerde iki yörük kilimi. Açık kahverengi parke üzerinde kadın yaz kış çıplak ayak olmak ister, adamsa evin hiçbir yerinde ayakkabılarını çıkarmaz. Kadın arada takılır ona, "bıraksam, yatağa bile ayakkabıyla gideceksin" derdi..

Adamın yazı masası cevizdend;, antik ve 70'lerin sade, yuvarlak tasarımına uygun, pencerenin tam önündeki köşede dururdu. Adam yazarken tüm odaya - ve kadına - arkasını dönerdi. Genelde bilgisayar ekranına, bazen de pencereden dışarıya dalar giderdi. Kadın adamı çalışırken izlemeye doyamazdı.

Sonra birşeyler oldu. Adam gitti. Dönülemeyen bir yere. Kadın uzun süre özledi adamı. Bugün şu anda bile özlemeye devam ediyor.. Keşke okuyabilse, dönebilse diyor.. Faydasız."

*

Ölümünden sonra, kızkardeşi aldı bir çok kitabını. Bu kitaplıktan iki kitap benim kitaplığımda, biri onun elinden ve ilk sayfasında bana özel küçücük bir dize var. Benim için çok değerli.. Diğeri ise onun bana satır satır okuduğu Lhosa'nın Masalcı'sı. Lhosa'nın başka kitabı yoktur kitaplığımda; alamadım....

Kitap biriktirmeye ise çok önce başlamıştım. Hattâ daha onunla tanışmadan, onun kitaplarından ikisini katmıştım kitaplığıma.. Kitaplığımı karıştırırken görünce şaşırmıştı, çocuk gibi pırıldamıştı yemyeşil gözleri... Her yazar gibi o da, geçmişte yazdığı tüm kitapları için tuhaf bir utanç duyar, "bu kitabım yeterince iyi değil" derdi.. Hep gelecekteki o müthiş kitabı hayâl ederdi.

Şimdiki kitaplığım küçük, ancak 300-400 kitabım var ama son 15 senede 7 ülke değiştirdiğim düşünülürse, bavul ticaretiyle ancak en değerlilerimi getirebildim şimdiki evime. Ve Türkçe kitap bulmanın zorluğu, beni de e-kitap'a itti.... Bu arada okuyan arkadaşlara bir sorum var, ben hep Amazon'dan satın alıyorum kitapları (İngilizce), siz özellikle Türkçe için hangi siteleri kullanıyorsunuz, 50Gb'lık kitap indirdiğinden bahseden bir arkadaş vardı meselâ tanesine 8-15euro bayıldığım kitapları düşününce, sanırım ben (beleş) bir şeyleri kaçırıyorum :) Bu fakire n'olur bir el verin....

evin tam şu saniyedeki hali :))

Of girişi çok uzun tuttum, kusura bakmayın. Leylak Dalı'nın özel sorularına gelince:

1). Kitaplığınızın temelleri ne zaman atıldı? İlk kitaplığınız mı, yoksa yıllar içinde yeni kitaplıklar mı oluşturdunuz?

Çocukluğumda çok geniş bir kitaplığım vardı ama sağolsun annemin yüreği kitaplıktan daha geniştir, hepsini dağıttı. Düşündükçe ağlamak istiyorum çünkü şu an antika sayılan çizgi romanlardan, şu an Benim'den "ırk ve cinsiyet ayrımcılığı yapmış" sayıldığını öğrendiğim Enid Blyton klasiklerine, şahane kitaplarım vardı. Şimdiki kitaplığımı bilinçli olarak 1994 yazında oluşturmaya başladım çünkü o yaz benim ilk defa gerçek anlamda "edebiyat"la tanıştığım yazdı. Fakat dediğim gibi, araya ülkeler girince, kitaplığım değişti, azaldı, bazen kayboldu, yeniden oluştu vs.

2). Kitaplığınızdaki en eski kitap hangisi, fotoğrafını da koyabilirsiniz.

Videosunu koyayım :) 1971 baskısı Eski Ahit. İbranice ve İngilizce. Çok değer verdiğim bir büyüğümüzün kişisel arşivinden hediyesidir.

Bir de Altın Kalem Klasikler'inden Dostoyevski'nin Kumarbaz'ı var; dili sanırım 1965-70'ler gibi ama kitabın hiç bir yerine basım tarihini koymamışlar, o nedenle emin olamadım, belki aslında en eski kitabım, aslında en sevdiğim yazarıma aitmiş?

3). Kitaplığınıza ilave ettiğiniz en son kitap hangisi?

Utanarak yazıyorum: Sait Faik Abasıyanık, Seçme Hikâyeler. Bugüne dek okumadığım için....

4). Kitaplığınızda bir başkasından alıp iade etmediğiniz kitaplar var mı?

Hmm. Zor soru. Sadece, çok sevdiğim bir adam bana "Cemal Süreya - 13 günün mektupları"nı vermişti, sonra beni sevmemeye başlayınca, bende kaldı, sayılır mı?

5). Kitaplığınızdan bir başkasının isteyip geri getirmediği kitap?

Hatırlamıyorum, bir dönem çok kitap ödünç verirdim, hiçbiri gelmedi. Ben de artık hiç vermiyorum!

6). Kitaplık düzeniniz neye göredir; yazar adı mı, yayınevi, zaman mı, rastgele mi?

Bu çok acaip. Tam kişiliğimi yansıtıyor kitaplığım. A'dan sanırım G'ye dek yazar soyadına göre sıralı, çünkü "artık bu evde bir süre kalıcıyız" diyip, şevkle başlamıştım sıralamaya. Sonra tipik ben, sıkıldım bu işten, afakanlar bastı ve proje G'den itibaren yarım kaldı. Fakat, yine de aynı yazara ait kitaplar bir arada ve "değer sırası" var yani en üstteki sırada en sevdiklerim, orta sırada değerliler, altlara ve yanlara doğru daha az gözdelerim. Yahu resmen "tiyatro sahne oturma düzeni" yapmışım kategori A, B, C ve balkon hahaha şu an yazarken fark ettim.

7). İmzalı kitaplara önem verir misiniz?

Bu şimdi komik bir hikâye. Rahmetli Küçük İskender'in bir imza gününe babamla gittik, babam da yakışıklı adamdır :) Küçük İskender sadece imzayı çakmazdı, kişiye özel bir dize yazıverirdi. Artık ne anladıysa, bir babama bir bana bakıp öyle bir dize yazmıştı ki (tam hatırlayamıyorum ama tamamen iki anlamlı ve sonu: "pantolonu penguenin ağzında, yani; AŞK!" diye biten :)) Evet tahmin ettiğiniz anlamda tabii. rahmetli nükteli adamdı fakat babam yanımda, ben yerin dibinde. O da benim hayatta bir yazar / şair kişisinden son imza isteyişim oldu tabii. O iş yaş arkadaşlar :))

Yıllar sonra, İskender'le "gerçekten" tanışma imkânım oldu ve kendisine anlattım. Tabii ki dizeyi hatırlayamadı ama yorumu ".içlik yapmışım" oldu :) Ah be İskender.... Çok zamansız bir kayıpsın sen de (herkes gibi....)

8). Açık düzen mi camekânlı kitaplık mı?

Tabii ki açık hatta tüm eve yayılmış, özellikle yatak başında Pisa kulesi şeklini almış kitaplıklar severim.. Fakat ilk defa kapalı bir kitaplığa da ba-yıl-dım: Fermina Daza'nın evindekine!

9). Kitaplığınızdaki en değer verdiğiniz kitap ya da kitaplar hangileridir?

Aslında hepsi, çünkü bu evimdeki diğer daha geniş kitaplıktan "seçmece" olarak ülkeler arası taşındıkları için, hepsi benim en değerlim. Ama özellikle Paul Auster'larım en üst rafta ve en ortada duruyorsa...? :))

10). Henüz okumadığınız kitaplar için ayrı bir yer var mı?

Yok. Çünkü yazar isimlerine göre duruyorlar, arada elimi atınca "aaaa okumamışım" ya da "ohooo okuyalı 12 sene olmuş, gel sen bi yamacıma bebek" yapıyorum, keyifle..

11). Oyuncuk: Kitaplıkta en başta en sağdan yaşınıznı sayısında duran kitap?

Hahaha Umberto'cuğum Eco'cuğum: "Yorum ve aşırı yorum" :D

Sağolsun Leylak Dalı, gerçekten çok keyif aldım :) İzin verirse bir soru da ben kendimden eklemek istiyorum. Hayalinizdeki kitaplık nasıl? İşte benimki tam olarak bu (ama koltuklar açık renk olsun lütfen) Ya kısmet..... :))

Denizin - ve Deniz'in - üç hali

"Hazirandır, yalnızlık gibi.. aşkın ortasındadır" demiş ya Haydar Ergülen. Şiiri şiir yapanın o son, yalnız, tekli mısralarda gizli olduğu 40 şiir ve 1'lik kitabında. İşte tam öyle.. Yalnız hissediyorum bu akşam üzeri. Oturmuş; bembeyaz, kabarık, oyuncu bulutların hızla şekil değiştirdiği mavi göğe bakıyorum. Belki de Haziran'ı uğurluyorum. İçimden (içli içli) bir veda hutbesi okuyorum.

Bizim oralarda denizin üç hali vardır; ya kuzulamıştır, ya kudurmuştur ya da çarşaf gibidir. Deniz insanlarının da - zannımca - duygusal repertuarının üç hali vardır. Ya sakinizdir, ya kuzulamaya başlamışızdır, ya da .. fırtına kasıp kavuruyordur.

Aslında, son aylarda zamanın büyük bölümü sakin geçiyor. Çarşaf gibi. Haziran denizi gibi. Açık mavi ve kıpırtısız. Denizin üstünde günün ilk ışıklarından yansıyan gümüş pırıltılar oynaşıyor. Havada serin, taze bir ıhlamur - hayır hayır - geceden kalma bir hanımeli kokusu. Böyle günler mutlaka kulağında Cluster One - Pink Floyd ile başlar, bilirsin.. Elinde Coelho'dan bir hikâye ile devam eder. Hiç acele etmeden.

Sonra, nedensiz ve hazırlıksızken, rüzgâr yavaş yavaş ters çevrilmeye, denizden karaya bir meltem esmeye başlıyor. İmbat! derler buna bizim oralarda, İmdat! değil.. ama öyle olsa belki daha iyi olurdu. Belki imdat demeyi bir öğrenebilse Deniz, bir farkına varabilse içindeki kuzulamanın, belki dur! da diyebilecek zamanla. Fırtınalar kopmadan.. Ama bugün değil. Açıklardaki dalgalanmayı görüyor musunuz? İşte o dalgalar en fazla 10dk içinde kıyılara vurmaya başlar... Kuzulama tam olarak budur.

Eskiden deniz insanıydık belki hepimiz. Sonradan bu denli katılaştık, Kara'rdık. Sahi, "senelerce senelerce evveldi. bir deniz ülkesinde. yaşayan bir kız vardı, bileceksiniz. ismi.." Dur! N'olursun, araya bir de Edgar Allan Poe alıp, lafı dağıtmayalım. Ne diyordum..?

Kuzulama; aynı zamanda da Deniz'in içinde müthiş bir enerjinin olduğu, belki kara insanlarının "mayalanma" diye ifade edeceği bir dönemdir. Deniz kuzulamaya başladı mı, bil ki Deniz sayfalarca yazacak, çizecek, birbiri ardına düşünceler patlayacak o güzel kızıl saçlarının altındaki derin, dipsiz zihninde. Dolgun, kendinden kan kırmızısı dudakları aralanacak, nemlenecek, bazen keyifle gerilecek. Doğru cümleleri, olması gereken renkleri "eliyle koymuş gibi" bulacak. Kıpır kıpır, hayat dolu bir Deniz.. Gözlerini alamayacağın, her bir kıpırtıyı zihnine kazımak isteyeceğin denli güzel bir kadın. Çünkü potansiyelinin farkında, sınırlarını zorlamaktan çekinmiyor. Biraz dağınık.

Ama dedim ya.... Kuzulamanın sonrası mutlaka imbattır. Biz buna "kudurdu yine" deriz; evlere kapanır, rüzgârın ve falezleri döven dalgaların geçmesini, denizin tüm köpüğünü, yosununu ve insandan gelen pisliğini sahile yığmasını bekleriz.

Deniz'in fırtına sonrası sessizliği, kara insanlarınınkine benzemez. Karada fırtına koptuktan sonra bir arınma, bir tazelik hissedersiniz, toprak kokusu, filizler.. Denizinki ise, püskürtülmüş çakıl taşlarından nasibini almış sahiller, köpük kalıntıları, yosunların çürümeye yüz tutmuş kokusu. Deniz de farkında aslında fırtınanın, ağzından saçtığı köpüklerin ve yosunların çevresindekilere zarar verdiğini, kıyıların asla eskisi gibi olamadığını. O da istemiyor sevdiklerini kırmak, üzmek, yaralamak. Ama Deniz bu, önüne geçemiyor bazen.

Fırtınayı bekliyorum. Hiç konuşmadan. Beynimde dönen duran Map of Problematique - Muse eşliğinde, fırtınanın olgunlaşıp, içimdeki tüm karanlığın yağıp bitmesini bekliyorum..

Hayatın her günü güneşli olsaydı, etrafındaki mutluluğun farkına da varamazdı Deniz elbette. Fakat bu gel-gitlerden bazen yoruluyor. Durgun, dümdüz, koyu lacivert bir okyanus ortası olmak ister miydi? Bilmiyor. Peki ya çarşaf gibi olmak? Tekdüze yaşayabilmek..

Hayır. Deniz istiyor ki, hayat hep kuzulamaya başlayan bir deniz gibi olsun. O enerji, o bilinmezlik hep olsun ama bu öfkeye, fırtınaya, kasırgaya dönüşmesin. Evet. Deniz tam olarak bunu istiyor. İstediğini biliyor da, iş ulaşmaya gelince.......

Harekete geçmek, mutluluk getirir!

Sürekli yağan buz gibi yağmurla, atılması beklenen her adım gözümde büyüyor. Neye nereden başlayacağımı bilemiyorum bazen. Bir başlasam, gerisi gelecek elbet de..

Nasıl yapacağım, interaktif katılıma zaman bulacak mıyım derken, bir online psikiyatri seminerine kaydımı yaptırdım. "Amaaan, en kötü dinlerim" dedim ve başladım. Ortalara doğru soru sormaya, son gün ise resmen sanal kokteyl gecesinde ışıldamaya, meslekten bir sürü insanla sohbet muhabbet kakara kikiriye dalmayayım!? Nasıl iyi geldi anlatamam. İnsana insan lazım der gibi, biz terapistlere de terapist lazım, her meslekte de böyledir eminim. Mesleğimi ne çok seviyorum, tam benim gibilere göre bir meslek bu.. Anlama açlığı! Tartışma, beraber düşünce, sorunları tiftik olmuş bir yünü çözer gibi çözme, örgüye hazır, mükemmel bir yün topu haline getirme açlığı. Tamam herkese göre olmadığını biliyorum :)) Tıpkı şu aşağıdaki gün ortasında bile zifiri karanlık ormanın da herkese göre olmadığını ama haftalık yürüyüşlerimde beni ölesiye cezbettiğini bildiğim gibi:

Seminer bana çok iyi geldi ve aslında mesleki alan dışında corona'dan sonra "salıverdiğim" diğer bazı alanlara da yansıdı bu motivasyon. Ben hareket ederek mutlu olan biriyim galiba. Yerinde duramayan..

"Ve bu sabah bir defa daha emin oldum. Hepi topu, ufacık şeyler beni mutlu eden.

Dünyalar değil istediğin, gece yüzünü kaldırıp baktığın yıldızların altında, tek başına dahi olsan, evrenin güzelliği karşısında bir an nefes alamamak ve sonra tüm farkındalığınla aldığın o derin nefesin tatlılığı. Varım! dedirten.

Sevdiğin birine sarılmak mesela. Uzun bir yoldan sonra. Upuzun bir yoldan sonra. Sahile, ona koşup.. Fırlatıp attığın ayakkabılarından kurtulan çıplak ayaklarını, seni ufak dalgalarla karşılayan serin denize sokmak.. O tanıdık titremeyi tüm bedeninde hissetmek."

Bu da olacak, inanıyorum! Bu sonsuz denize, bu uçuşan beyaz tüllere... kavuşacağım!

Değişim..

"Değişim zaman alır. Bazen tek bir ömre bile yetmez.. Bazen bir yolculuğa çıkarsın kendi içinde, varmak istediğin yere yaşamının sonunda dahi varamayabilirsin. Senin kaldığın noktadan, seni anlayan başka biri devam eder. Ve sonunda, biri varır o nihai noktaya. Ve her şey değişir o an.. Bir gün, biri için, bahar geliverir.." diyeli çok olmadı, daha bahar yeni başlıyordu.

Bahar geçti. Gelinciklerin arasından denize, karşı yakaya bakamadan geçti bu bahar.

Bende bir şeyler var... Bir kıpır kıpırlık, bir fokurdama, kabarma hali var. Geceleri uyutmayan, hayattaki yerimi, amacımı, yolumu düşündüren bir şeyler var. Bunu sizlerle de tartışıyorum aslında, dönüp dolaşıp. Temel kavramları, benim için elzem olan kavramları sorguluyorum. İçimde bir şeylerin yuvalanmaya başladığını, kuluçkaya yattığını, kımıl kımıl birşeylerin hayata başladığını hissediyorum. 40 yaş. Gerçekten ağır geldi bana.... Çok düşünüyorum; "ölüm anksiyetesi, aslında yaşayamamak kaygısıdır" derler, hayâl ettiğin, planladığın şeyleri bir şekilde yapamadan göçmek endişesi... Şimdiye dek yaptıklarımı beğeniyorum ama bu bende "yaşamın ikinci yarısına dair performans kaygısı" yaratıyor, yani bilişsel, fiziksel, sosyal ve duygusal anlamda "vites küçültme"ye hazır mıyım, emin değilim.

Bir yanım (tutulan belim, çocukların tırnaklarını keserken kısma huyu geliştirdiğim gözlerim, unutup durduğum kelimeler, eskisi kadar sosyal olmak istememek, kabuğumun içinden daha fazla keyif almak) evet derken, öbür yanım (hâlâ aşkla çarpabilen kalbim, insanlara ve yaşama dair içimdeki dipsiz merak ve anlama aşkı, kendimi ifade etme ihtiyacı ve diğerlerindeki etkim) "hayır daha bir süre platoda dolaşacaksın, inişe geçmeye daha var" diyor. Kierkegaard'a bakarsan zaten yola yeni çıktık, "yola kendi benliğinin farkına vardığın an çıkarsın..." ve doğrusu bu ya, sanırım yolun sonu da yok, dünya yuvarlak ve milyarlarca yol, olasılık var önünde...

Ve ben Bilişsel Davranışçı Terapi'nin inancı tam şövalyesi, "terapide altın standart"ı yakaladığına inanan, her alana uygulayabileceğini savunan ve genelde de başaran meftûn... geçen hafta bir sunum izliyorum, 2 saatçik sürüyor ve.... sarsılıyorum. Karşımdaki adam beni sarsıyor. Öyle ki; birden beynimde şimşekler çakmaya başlıyor. "Bu adamla tanışmalıyım! Bu adamdan süpervizyon ya da bir şekilde rehberlik, danışmanlık, bir öğreti, bir el bir yol almalıyım..." Ve mesaj yazıyorum özelden: "Hocam, ben bir BDT'ci olduğum halde sunumunuzdan çok etkilendim. Yıllarımı bu alana verdim fakat içimde bir değişim hissediyorum ve BDT'ye yönelik inancımı sorguluyorum.. Kısa Süreli Psikodinamik Psikoterapi konusunda kendimi geliştirmek isterim. Bana rehberlik edebilir misiniz?"

Bu kadar..... Kabul edecek mi bilmiyorum. Fakat CV'mi gördüğünde edeceğini biliyorum, üstelik bir BDT'ciyi psikodinamik alana "döndürmek" bizim alanda biraz "Hıristiyan damadı Müslüman etmek"le eşdeğer bir durum :)) Ne olacak bilmiyorum. Bunca yılın eğitimini, deneyimini bir yana koyup en baştan 40 yaşımda bu alana kayabilir miyim diye düşünüyorum. Eski alışkanlıklar yan kısa dönemde sonuç veren altın terapileri bir yana bırakıp uzun süreli, derinlemesine terapötik süreçlere dayanabilir miyim bilmiyorum. Rollo May'in peşine takılıp "terapist hatalarından öğrenir" diyebilecek miyim bilmiyorum ama zaten uzun süredir kendimde hissettiğim "empatik ve şefkatli terapi anlayışı, kendi deneyimini yansıtmaktan korkmayan terapist" gibi kriterler beni heyecanlandırıyor. Hele hocanın sunumda defalarca belirttiği "terapist counter-transference'ı bir sorun değildir, sürecin farkında olduğun sürece kendi kendine müdahale edebilirsin ve zaten terapistin amacı hastasını anlamak kadar, kendini de anlamaktır" demesi, beni can evimden vurdu sanırım....

Hele Yalom'un 70'li yaşlarında kendisinin de yaşadığı ölüm korkusu nedeniyle tutup Rollo May'den psikodinamik psikoterapi alması, bu süreçte danışan görmeyi reddetmesi.. Sanki son zamanlarda yaşadığım "corona süreci"ne bağladığım ama aslında birebir kendi içimdeki "kaynamaya", "kabarmaya" konduramadığım süreçler.... Sokrates'in rüyalarıma dahi girip "üzerinde düşünülmeyen hayat yaşamaya değer bir hayat değildir" demeleri..... Yok.. Bu işin sonu sanırım psikodinamik psikoterapi gibi duruyor....

Ama biraz "zaman" veriyorum. Bir hafta, 10 gün bu konuyu düşünmeden yaşamak, sonra yeniden ele alıp "gerçekten istiyor muyum yoksa binlercesi gibi bu da maymun iştahımın bir "aşermesi" mi?" diyeceğim.

Değişim zaman alıyor ama ya bir tek ömrüm varsa......?

Çocuklarla Nürnberg, Rothenburg ve çevresinde macera dolu 4 gün

Corona sağolsun bu seneki seyahat planlarımızı vurdu, bir süre ancak Avrupa içinde seyahat edebileceğiz gibi duruyor. Aslında gerek Almanya gerek komşu ülkeler içinde çok sık haftasonu kaçamakları, günübirlik geziler ya da bir kaç günlük geziler yapıyoruz ama hani bir İstanbul'lunun Şile'ye gitmeyi seyahatten saymaması gibi, nedense bunları yazmak hiç aklıma gelmiyor. Karar verdim, bundan sonra en azından çok keyif aldığım ufak seyahatlerden de bahsedeceğim :)

Haftanın ikinci yarısında, 6 ve 3 yaşındaki iki çocuğumuzla Nürnberg ve çevresinde 4 gün geçirdik. Nürnberg (ya da diğer adı ile Nüremberg) aslında "oyuncak müzesi" ve özellikle de yıl boyu açık olan Noel Marketleri ile ünlü bir kent ama bunlar dışında kalanlar da benim çok hoşuma gitti, Frankonya bölgesi olduğu için hem iklimi hem sosyolojik ve kültürel yapısı biraz Fransa'yı andırıyor. Açıkhavada yeme içme kültürü, insanların genellikle sanata ve yaşamı dolu dolu yaşamaya merakları ve çok kültürlülüğü hissettim.

Münih'ten Nürnberg'e trene 1,5 saatte gidiliyor, arabayla da aşağı yukarı aynı. İlk gece Altmühlsee (gölü) etrafında Azur Camping diye bir yerde kaldık. Nasıl keyifliydi anlatamam. Üstteki ufak bungalow ya da bence Hobbit Evi denebilecek tahta klübelerde kalıyorsunuz, duş tuvalet ortak ama son derece temiz, konforlu. Çocuklar için oyuncak ev gibi bir deneyimdi, kesinlikle tavsiye ederim. Althmühlsee zaten her gölde yapılacak bir çok spor aktivitesini, yürüyüş ve bisiklet imkanını sunuyor ama bu bölgenin asıl "yapılması gereken"i, Dinozor Müzesi ve kazı alanına gitmek. Ormanlık alanda çok hoş bir yürüyüş imkanı ve tabii kazı alanında hem dinozor dişleri, kemik kalıntıları hem de fosilleri ve park yetkilileri tarafından kuma gömülen rengarenk doğal taşları bulup biriktirmek resmen 4-6 saatinizi alıyor! Çamura bulanmaya da değiyor ;)

İkinci sabah açık fırından atıştırmalık birşeyler ve bol da meyve alıp hemen yola koyulduk, kapılar açılır açılmaz çocukların rüya kasabası olan Playmobil Funpark'ta aldık soluğu (corona nedeniyle heryere çok önceden rezervasyon isteniyor tabii) ve abartmıyorum sabah 11'den akşam 17.30'a dek hiç sıkılmadan oradan oraya koşturduk! Kaydırak alanında ben zaten kendimi kaybettim (büyüyemedim ben evet)

Sonra korsan gemileri, prenses bölgesi, denizkızı alanı (çocuklara mayo getirin yoksa benimkiler gibi don gömlek giriyorlar havuzlara, acemilik..), sayamayacağım kadar çok oyun / tırmanma parkı, çeşitli interaktif alanlar ve kış için bir de iç alanda oyun bölgesi var ve kesinlikle tüm günü alıyor, hâlâ da hevesiniz kalmış ama ayaklarınıza kara sular inmiş olarak ayrılıyorsunuz. Biz yanımızda atıştırmalık meyve ve sandviç götürmüştük çünkü merkezdeki lokanta sırf junk-food yani işte burger sosis patates tipik.. Tabii bol bol içecek ve dondurma tezgahı da var. Çıkışta playmobil shop'a mutlaka dalın derim (uzun kuyruklara değiyor) çünkü %60 indirim falan oluyor..

İkinci gece FunPark'tan çıkışta Nürnberg'de (Novotel) kaldık, kamp alanından sonra tabii daha lükstü ama sıradan bir oteldi işte. Avantajı, tam şehrin merkezinde olduğu için, yürüyerek eski kentin surları içine, Pegnitz nehri kenarına gidebiliyorsunuz ve özellikle geceleri çok hoş aktif bir gece hayatı var kentin. Gittiğimiz Kokono Japon lokantasının hem dekoru hem de yemekleri çok güzeldi, servis de çok özenliydi! Fakat hemen 3 bina yanındaki Kokoro ile aralarında çok komik bir çekişme var, sadece tek bir harf değişikliği! Aslında biz internette daha popüler olan Kokoro'dan rezervasyon yaptırmıştık ama yanlışlıkla Kokono'ya gittik ve oturunca anladık, kalkamadık da :)) Ama kesinlikle çok memnun kaldık.. Sokağa açılan masalar ve sushi'si kadar ızgara etleri de çok başarılıydı.

Sabah kahvaltıyı otelde halledip (ruhsuz continental kahvaltı) hemen yola koyulduk ve Altmühltal bölgesine döndük, sabah 10'da kano randevumuz vardı ve 3 saatlik kano sürüşü planlamıştık ama kesinlikle kursağımızda kaldı, tüm gün yapılmalı (şu şirketi tavsiye ediyorum). Yanınıza hiç bir şey almanıza gerek yok çünkü nehir inanılmaz yavaş akıyor ve neredeyse her 300-500mt'de bir bira bahçesi var, hemen kanonuzu önüne çekiyor, yiyip içebiliyor, biraz dinlenip devam ediyorsunuz. Güneş kremi unutmayın. Biz 4 kişilik büyük bir kano kiralamıştık ve sürüş çok rahattı, herkese can yeleği veriliyor tabii ama hakikaten hiç bilmeyen için bile çok keyifli çünkü nehir çok çok yavaş. 3 saat yetmedi "biz yine gelecek" :)) Bu bölgede yürüyüş ve bisiklet keyfi de yapılabilir. Kamp alanlarında çadır ya da bungalowlar kiralanabiliyor, ateş yakıp sosisleri çevirebiliyorsunuz. Biz de kano şirketine ait bir doğal orman içi kamp alanında kaldık, çok konforluydu.

Ertesi sabah yine erkenden yola düştük ve 2 saatlik bir yolculukla Rothenburg (ob der Tauber, birden çok Rothenburg var çünkü..) a vardık. Biz henüz evli değilken bir sonbaharda gelmiş ve bayılmıştık tabii bu ortaçağdan kalma kasabaya. Şimdi yaz başında ayrı bir güzel bulduğumu itiraf edeyim! Yine aynı otelde (Hotel Klosterstüble) ama biraz daha geniş, iki odalı bir dairede kaldık ve yine yataklar "prenses yatağı" gibiydi (tavandan sarkan tüller falan) tabii 6 yaşındaki kızım bayıldı :) Oğlan için de heryerde zırhlı şövalyeler falan vardı. Zaten otelde duramıyorsunuz, hemen çıkıp önce şehri çevreleyen ve 5km yürüyebileceğiniz surların tepesine çıkıyorsunuz.

Bir sürü fotoğraf, arada merdivenlerden inip galerilere ya da ortaçağ müzelerine dalıyorsunuz, en az 2-3 saat sürüyor. Bahçelerde oturup birşeyler içebilir, soluklanabilirsiniz. Bir de şehrin gece turlarını çok önereceğim, gece bekçisi gibi giyinmiş rehberler yapıyor bu turları ve aslında çocuklar için değil çünkü "işkence müzesi" falan geziliyor (biz önceki gelişimizde yapmıştık, çok keyifliydi). Tabii ufak tefek kolyeler turistik eşyalar satan dükkanlar da var ve mesela bonbon satan dükkanları, şehre özel "kartopu tatlısı"nı falan mutlaka denemelisiniz. Ben Rothenburg'a 2 tam gün ayırın derim, çok romantik ve insan ayrılmak istemiyor..

Biz bunları tam 4 günde dolu dolu yaptık, koşturma olmadı, sıkılmadık da. Çocuklar zaten Playmobil'den aldıkları yeni oyuncaklarla her boş zamanlarında ayrı bir dünyadaydılar, biz de eşimle keyifle manzarayı izleyip şarabımızı yudumlayabildik. 4 gün yetti yani, bir soluk oldu, havamız değişti.. Pazartesi işe ve rutin hayata daha mutlu döndük ;) Sanırım Türkiye'den de gelinse direkt Nürnberg uçuşu ile bir araba kiralansa ve 4 gün gezilip dönülse, en az 1 hafta 10 günlük tatil yerine geçer diye düşünüyorum :) Bir sonraki seyahatte görüşmek umuduyla...

Hamiş. Bu vesileyle eski seyahatlerime dair yazılarımı da bu bloğa taşıyorum. Seyahat ettiğim 67 ülkenin 40-45'ine ait yazılar var. İlginizi çekerse şu link altında tek tek ulaşabilirsiniz :)

3 günlük bekârlık sultanlık

Belki eski Bursa'lılar bilir. Çocukken (90'lar), Mudanya'dan Tirilye'ye çıkan, bir yanı deniz, bir yanı zeytinlik olan yolda, daha ilk virajda kıraç bir tepecik bulunurdu. Pazar günleri bazen annem "kafasını dinlemek" istediğinde, babam beni bu bölgeye götürür, birlikte killi toprağı kazardık. Çeşit çeşit fosiller bulurduk beraber, çok eğlenirdik. Büyülü bir dünyaydı benim için arkeoloji ve tabii bir tür bilge olan babamla başbaşa kalmanın keyfi..

Nürnberg'e yakın bir fosil alanı olduğunu duyunca eşime "haydi çocuklarla ufak bir tatile gidin, ben de evde biraz kafamı dinleyeyim" dedim. Onlar Pazartesi'den Perşembe'ye 3 gün çamurda kazı yaparak domuzcuklar gibi mutluyken, geceleri kamp yapar, gündüz dinozor müzesine falan giderken, ben de kendimle başbaşa kaldım. Nasıl iyi geldi.. Nasıl ihtiyacım varmış! Unutmayayım, not düşeyim ki ilerde hatırlayıp yine yapacak motivasyonu bulayım istiyorum..

Bekârlık sultanlık - Gün 1. 

Bizimkiler kahvaltıdan sonra yola çıktılar. Ben de onların peşinden 2 saat bahçede güneş altında, bir süredir tüm boş vaktimi alan sürpriz marangozluk işimin son demlerini bitirdim. Özelden mesaj atıp "Marangozluk sevdan ne oldu?" diye soranlara bir sürprizim var! Buyrun, bu benim ilk marangozluk denemem. Tamam itiraf ediyorum tahtaları hazır kesilmiş geldi ama birleştirilmesi, çivilerinin çakılması, boyası, su geçirmemesi için üst cilası tamamen benden. Nedir peki bu? Tavşan evi :)

Henüz tavşanlarımız yok, çünkü Münih'te Corona sonrası insanlar çok yalnızlaştı ve sağolsunlar barınaklarda hayvan bırakmadılar! Bu güzel tabii.. Şikâyet etmiyoruz, bekliyoruz.

Son rötuşları da yapıp, evi tamamen hazırladıktan sonra, biraz da bahçede çalıştım ve kendime söz verdiğim gibi "sadece çalışma, keyfini de sür" dedim, Pelin Pembesi'nden öğrendiğim gibi mor salkımları dondurup buz yapmıştım. Limonata, beyaz şarap ya da maden suyuna çok güzel yakışıyor.

Bir de ilk defa bahçemden çilek topladım! Çocuklar bana hiç bırakmadılar, sabah hemen yeni çilek var mı diye bakıp, ellerine geleni anında ağızlarına atıyorlar. Tamamen organik tarım yaptığım için yıkanmaması sorun değil ama, organikçiler bilir, ilaçsız bahçenin sineği böceği biraz bol oluyor. Neyse, sabah proteini... Fazla düşünmemek lazım. Onlar da organik sinek sonuçta ;)

Bahçemde sardunyalarıma karşı oturup, biraz mandala boyama yaptım, bir blog okurumun önerisiyle edindiğim Jung - Depth Typology kitabını karıştırdım (çok başarılı bulduğumu söylemeliyim). Aslında hızımı alamayıp yeni kitaplar için İstanbul Kitapçısı'nın sayfasında dolandığımı, özellikle de Handan'da okuyup merak ettiğim "Usta ve Margarita"'yı aradığımı, fakat sonra Düşünbil'in şu sayfasında okuduğum Schopenhauer'in "her boş vakitte okumak insanı ahmaklaştırır, zihni felç eder" yazısını düşünüp, vaz geçmesem de ertelediğimi de itiraf edeyim :)) Haklı mı sizce? Bence değil ama işime öyle geldi..

Tüm bu "sadece çalışma, keyfine de bak" kısmının 3 saatimi aldığını fark edince, panikle kalktım. Mutlaka yapmam gereken işler olmalıydı! Ama yoktu! Bu ciddiyim benim için yeni bir kavram.. Tatile bile "çocuklu" gittiğim için, yapılacaklar listem hiç bitmiyor. Tek başıma kalınca, birden her saniyemi kendime ayırma lüksü ile itiraf edeyim, nasıl başa çıkacağımı bilemedim, afalladım. Oturdum kendime "yapmak istediklerim" listesi hazırladım. Buyrun şimdi! Hani "liste yapmadan yaşamaya" çalışacaktık????

Haftaiçi öğleden sonra fazla kalabalık olmaz diye düşünerek, 8 ay sonra ilk defa alışverişe AVM'ye gitmeye karar verdim. Normalde ben ilkbahar ve sonbahar sadece 2 saatte kendime ve çocuklara 6 aylık kıyafet alışverişi yaparım. Alışveriş konusunda minimalistim :) Minimalist akım yokken bile böyleydim. Alışveriş benim kabusum, sevmiyorum.. Ama kaç saat sürdü bu sefer: 5! Evet bence de yuh. Ama bir sor neden.. Çünkü her mağaza sadece 10 kişi sokuyor içeriye, dolayısıyla 10dk'da alacağım şeyi 40 dakikada zor alıyorum. Neyse bitti ama ben de bittim, bir daha da kışa dek beni kimse AVM'ye sokamaz!!! Baktım saat 18.30 olmuş, saat 19'da arkadaşıma sözüm var, hemen koşa koşa eve döndüm...

En komik alışveriş: 10-12 yaş bedeni (!) rengine öldüğüm bu askılı :D 

Geçen seneden kalma 0.99 euro!!!! 

Yeşim taşlarından doğal kolyem 

ve fotoda seçilmeyen sallamalı küpelerimle bence şahane.. 

Valla alışveriş buhranında yemek yemeyi unutmuşum, canım da istemedi bir şeyler pişirmek. Kahvaltı yaptım, üstüne de M.'nın geçen haftadan kalma kekinin son dilimini yedim. Dilimleyip dondurmuştum, buz çözmede 2dk'da çözüldü, bir de kahve yanına, gece uzun, enerji lazım :))

Sonra hemen internete koştum çünkü iki farklı arkadaşım ve "torunlar yoksa benimle konuşmuyosunuz" diye sitem ettiğim ailemle arka arkaya görüntülü sohbetimiz vardı ve gece 2'ye dek sürdü :))) Sonra da koltukta sızıp kalmışım! İlk gün böyle geçti bitti işte..

Bekârlık sultanlık - Gün 2.

Gece 2'de yatsam da sabah saat 7.30'da uyandım; çünkü yavrular alıştırmış beden saatini. Hızla duşumu alıp kahvemi içtim ve "o da nesi? yapılacak hiç bir şey yok!" gerçeği ile yüzyüze geldim. Yemek yapılmayacak, yıkanacak kurutulacak çamaşır yok, alışveriş gereksiz, ev derli toplu.. Allah allaaah? E o zaman bir bisiklet gezisi yapmalı. Akşama dek aylak kadın oldum, 65km pedal tepmişim :) Üstelik son 10km önce çiseleyen (avanak ıslatan) sonra sağanak yağmur altında! Çocuklarım olalı beri "aman üşütmeyeyim hasta olursam perişan oluruz" diye diye yağmur altında kalmanın bile bir keyif olduğunu unutmuşum..! Nasıl hoşuma gitti sırılsıklam aşık.. öhöm.. ıslanmak....

Saat 17 gibi eve gelir gelmez küveti sıcacık doldurup içine girdim. Öncesinde N.'nın önerisiyle yüzüme yoğurt ve bal karışımı doğal maske yaptım. Bir de "hemp tea" yaptım kendime. Bu keyif verici maddesi alınmış, sadece huzur veren ve bağımlılık yapmayan bir ürün. Son zamanlarda CBD damla (ağızdan) kullanıyorum (aşırı memnunum) ama çay da geceleri rahatlatıyor, Corona döneminde bazen kontrol edemedğim endişelerim oldu ve genelde gün içinde de sıkıntılıydım, gece ise tuhaf tuhaf rüyalar görüyordum, onlara çok iyi geldi.. Ama asıl iyi gelen, banyoya eşlik eden Olafsson'un şu versiyonu ile Bach'ın 4. sonatı oldu, albüm önerisi için tekrar teşekkürler Hirondelle!

Küvetten çıkınca yine yemek yemeye üşendim, domates peynir meyve en güzel yemek üstelik domatesle fesleğenler yine bahçeden! Çeçil peynirine bayılıyorum demiş miydim? Tepsimi kucağıma aldım, koltuğa gömüldüm ve atıştırma boyunca netflix izledim. Biraz uçuk bir dizi ama, "End of the F'ing World"e bayıldım, diyaloglar müthiş, İngiliz tipi kara mizah seviyorsanız, kesinlikle tavsiye ederim.

Saat 19'da A. ile (şu boşanma kararı alan arkadaşım) buluşmak için evden çıktım.. Eve 22'de döndüğümde A.'dan duyduklarım, anlamlandırmaya ve çözmeye çalıştıklarım ve kendi içimdeki düşüncelerden başım çatlıyordu. Ona kesinlikle daha fazla zaman ayırmalıyım, iyi bir dost olmalıyım bu dönemde; kendine odaklanmadan, yargılamadan, dinlemeyi bilen bir dost....

Baş ağrısına yenilip 22.15'te uyudum.

Bekârlık sultanlık - Gün 3. 

Son gün.. Bu sabah yine 7'de yağışlı ve buz gibi bir güne uyandım.. Keyfim kaçtı. N. ile buluşacaktık "haftasonu görüştüğümüz aile Corona olmuş, evde karantinadayız" diye bir mesaj.. Keyfim iyice kaçtı. Endişelendim onun için.. Onun da bizim gibi kimsesi yok, İspanya'dan kalkmış gelmiş buraya. Gittim biraz çikolata, aburcubur, bir de hazır fırına atmalık bir donmuş yemek aldım, bir de kart yazdım, kapısına bıraktım. Zili çalıp kaçtım :)

Onunla buluşamasam da K. ile buluşayım dedim ama onun da oğlu ateşliymiş. Üçüncü ve sonuncu denememi S.'dan yana kullanıp ondan da "iyi olurdu ama bugün acaip yoğun çalışıyorum" cevabını yiyince, birden kendimi amaçsız ve anlamsız buluverdim. Ben neden çalışmıyordum? Yani çocuksuz ideal 3 boş günüm vardı ve mis gibi terapiler yapacakken kılımı kıpırdatmamıştım. Son zamanlarda çocukları ve zamansızlığı bahane ederek terapilere uzun aralar verdiğimi hatta çoğunu iptal ettiğimi düşününce, biraz daha arttı kendimi suçlama eğilimim. Baktım bunun sonu yok. "eeeh" dedim, biraz da aylak kadın ol şu hayatta, devamlı bir yapılacaklar listesi, bir koşturma, bir yetememe.. O gazla 4 saat yürüdüm şehrin sokaklarında, insanları izledim, boş banklarda oturup soluklandım.

16 gibi döndüm eve, giydim pijamanın en pamuklusunu - normalde dantelli cicili bicili gecelikler giyiyorum ben, hele gün içinde eşofman giydiğim görülmemiştir, resmen Bihter Ziyagil'e bağlamış vaziyetteyim, evden çıkmasam da kırmızı ruj, göz kalemi falan.. Bundan keyif aldığımı iddia ediyorum (kendime özen) ama salmadım diye diye anal ötesi olmaya başladım galiba...

Misal, en sevdiğim yemek: salata! :)) Yemin ederim. Haftanın 7 günü salata desen yerim! İnek gibi. Ayh. Kendimden sıkıldım; dev bir çikolatalı bisküvili puding ve çilek karışımı yaptım kendime... Görünüş berbat ama tadı muhteşem inanın. Bir kova da sütlü kahve! Kitap mı film mi dedim. Kitap pijamalı ve tıkınmalı halime fazla asil geldi, Schopenhauer'e selam çaktım, açtım yine netflix'i.. "Binge" yani tıkınma, "The end of F'ing world" (şahane, hele 2. sezon iyice uçurdu, kara mizah seviyorsanız kesinlikle tavsiye ediyorum, diyaloglar, karakterler hele müzikler muhteşem), çikolatalı pudingli çilek, dizi, çilek, dizi, çikolata... Bir kadeh beyaz şarap? İki yap! Sonunda midem foşurt tabii. Gece 10'da kusmaya, 11 gibi ishal olmaya başladım. 12'de iç organlarımı tuvalete bırakmış vaziyette yine salonda sızmışım..

Bekârlığın son gecesi de böylece bitti. Daha uzun sürseydi sanırım kendimi kaybedecektim bir yerlerde.. Alışmamış totoda, malum.. Bu (Perşembe) sabah 7'de trene atladım, 2 saatlik şahane bir yolculuktan sonra (birazdan) aileme kavuşacağım. Şimdi 4 gün beraberiz, biraz "hava değişikliği"... Sonra rutine kaldığımız yerden devam.

Tüm Kâinat ve bir adım daha..

Bu yazıyı, bu gece, bu bloğa katmak istedim. Değeri ve yazma hikâyem bende saklı. Silmiştim yanlışlıkla, çok üzülmüş, sormuştum "saklayan olabilir mi?" diye. Hissetmiştim, bir yerden mutlaka çıkacak ama nereden? Sevgili A. bulup yolladı ve beni çok mutlu etti. Ona dedim ki: "dile benden ne dilersen".. O da tevazu gösterdi, "bunca yıldır tanıyorum seni, mutlu olmana sevindim" dedi. Beni düşündürdü, sadece yazılarıyla birini tanımak mümkün mü? 

*

Şunu dinlemek istersin belki okurken. Çünkü ben de yazarken..

Tan vakti.

Bakmaya kıyamadığım bir kiraz ağacı, tam köşede. Uyanır uyanmaz, tül perdeleri aralayıp ilk iş onu görebilirim. Elimi uzatsam dokunacak kadar yakın.

Ufacık bir çocukken, gecenin karanlığından değil de gölgelerinden korktuğum için; ananemle koyun koyuna yatar, buz gibi ayak parmaklarımı onun sıcacık bacaklarının arasına sokar, tesbih böceği gibi kıvrılırdım. Ananem bana "seni çok seviyorum" dediğinde, "ne kadar çok?" diye sorar ve defalarca duymaktan bıkmadığım, beni her sefer ikna eden o sihirli cümleyi duymadan uykuya düşmek istemezdim. "Tüm kâinatı yürüyüp bitirip bir adım daha atarsan, tam o kadar işte!" derdi, yumuşacık, geceyi kadife gibi örten sesiyle..

Elimi uzatsam, dokunacak kadar yakın..
Uzatsam?

Kuşluk Vakti.

"Kırlangıçlar geldi mi?" diye sordum babama. Cevap vermedi. Yoğundur ya da bahçededir bu saatte. Nedense kırlangıçların gelip gelmediği birden hayatî bir önem taşıdı, kalbim çarpmaya başladı. Sorabileceğim başka kim var? Kim bilebilir bu kadar elzem bir durumu?

Bilebileceğini düşündüğüm diğer kişiye yazamadım. Gözlerimi göğe kaldırıp "Beni sevmekten neden vaz geçtin?" demek istedim ya da "Eloi eloi lama sabachthani?". Hangisi uygun bilemediğim için, ya da beni hâlâ seviyor olabileceği ihtimalini yedekte tutmak istediğim için, vazgeçtim..

Ben bu karışık düşüncelerimin hemzemininde dalgın ve boş gözlerle, hiç bir şeyin olmamasını ve bitmemesini beklerken, önümden hızlı trenler gibi geçen gidenler oldu.

Durmaksızın Pessoa okuyorum. "A little larger than the entire universe" Toplu şiirleri. Türkçe'ye çevirildi mi bilmiyorum. Çevirilse; keşke "Tüm kâinat ve bir adım daha....." diye..... 

Rastlantılar..... Aslında bilinçsiz seçimlerimiz. 

Kızıl saatler.

Babamdan cevap geldi: "Hayır, henüz gelmediler. Ama yakındır.." Rahatladım. Uykuya düşmeden önce, Pessoa’yı diğer kalemdaşlarının arasına, konsolun üzerinde yükselmekte olan kulenin en üstüne bıraktım. Ayaklarım sıcak ve güvenli bir yerde...

*

Fotoğraflar: Benim ve Pessoa'nın Lizbon'u; neredeyse 100 yıl arayla.. 

İlk paragraftaki sorunun cevabına gelince; mümkün bence.. Yazanla okuyan arasında "tüm kâinat ve bir adım" olduğu sürece, mümkün.

5 vakit - 5 renk

Kuşluk vakti. Gökyüzünün rengi turuncu. Kurkuma (zerdeçal) ve tarçın serpilmiş bir kase yoğurtla güne başlamak. Portakalların sonuncusu, kayısının birincisi, mavi gözlü bir arı ile, ne güzel. Mutluluğun rengi sence ne? İçini ılık ılık ettiren; güneşin ilk ışıklarıyla, bir yerde hâlâ kalbi birbiri için atan iki aşığın "kavuniçi, hayır turuncu" diye tartıştığını düşünmek..

Öğlen. Mart başında paketten çıkardığım soğanları toprağa dikerken, paketin üzerindeki yazıya gülmüştüm; çünkü bilgiç paket bana "çiçekler Haziran'da çıkacak!" diyordu. İlk zambak, muhteşem bir mavi-mor, tam 1 Haziran'da açtı. Almanların otu, böceği bile disiplinli demek ki :) Öğlen çiçeklerin sayısı 5 olmuştu, mavi-mor'u doya doya gözlerime çektim. Sabrın, kavuşmanın rengiydi..

İkindi. Elimde aynı anda iki, üç kitap olduğu pek görülmüş şey değildir. Birini bitirmeden diğerine odaklanamam, aynı anda iki farklı dünyanın içine giremem, beceremem sanıyorum. Oysa ben de, herkes gibiyim artık, değil mi? Fakat Pessoa bitmiyor. Bitmesini istemediğim için uzattığımın farkında olarak, Portekiz'den biraz uzaklaşıyor, aynı zamanda bir başka büyük Latin Amerika yazarını, "Sevgili Borges"imi okuyorum. Onun rengi vuruyor duvarlara, mutfaktaki masaya, gökyüzüne. Borges; benim için bir sis perdesi ardından bakmak demek (giderek körleşmek, tüm ailenin kaderini senin de taşıyacağını en ufak yaşından itibaren bilerek ve buna rağmen yazmaya sevdalanarak..) İkindi boyunca dünyanın rengi gri..

Akşam. Şakır şakır yağmur bastırıyor birden. Yıllar öncesinden, uzun sürmüş bir günün akşamını düşünüyorum. Şemsiyesiz ve kaygısız yürüyüşümüzü, ıpıslak saçlarımı koklayışını, gözlerindeki tutkuyu özlüyorum. Dışarıda, arnavut kaldırımı sokakları "döğe döğe" yağan ve benim ıslanmayı göze alamadığım için camın gerisinden izlediğim yağmuru; özlüyorum. Ve birden "yavaşça yere bırakıyorum" elimdeki işi, düşüncelerimi, korkularımı. Olduğum halimle çıkıyorum yağmurun altına, yavaş yavaş yürümeye başlıyorum, yavaş yavaş yüzüme bir gülümseme yayılıyor, yavaş yavaş içimdeki tüm özlem diniyor, yeniden kuş cıvıltıları sarıyor dört bir yanımı. Bileğime taktıklarım gibi, rengârenk oluyorum.

Ve gece. "Simsiyah bir gecede pırıl pırıl parlayan yıldızlar gibisin" demişti. Kim demişti, bana mı denmişti, ben ona mı demiştim, o kadar uzun zaman oldu ki... Hatırlayamıyorum. Ve bu beni korkutuyor; yaşadığımız anların günün birinde unutulacak kadar uzakta kalacağını düşünmek, beni üzüyor. Aynen bizden önce yaşamış milyarlarca insanın hissettikleri, tutkuları, hırsları gibi, günün birinde bizden de tek bir an kalmayacak olması; beni çok düşündürüyor......

Dünya son zamanlarda siyah hissediliyor. Oysa renkleriyle ve farklılıklarıyla güzel.. Siyah olmasa beyazın anlamı, mor olmasa sarının anlamı kalmaz. Her şey aksi var olduğu zaman anlam kazanıyor. Alain de Botton'un (aslında Winnicott'dan esinlendiği) çok sevdiğim bir sözü vardır: "çocuklar sevgiyi ancak ilk defa anneleri onlara kızdığı için sevgisiz kaldıklarında anlayabilirler" diye.. Zorluklar olmazsa, mutluluklar anlaşılmıyor.

Nedir bu ötekileştirme, üstünlük kurmaya çalışma? Kendinden şüphe duymak, kendin dışında kimseyi sevememek dışında, nedir..?! Orada siyah beyaz, burada mülteci, kadın, farklı mezhep.. Herkes tabloda sadece (ve iyi ki) bir renk iken..?

İmkânsız aşklar fesleğenler

Tüm fesleğenler gibi başladı hikâyesi. Koyu yeşil ve organik. Ama onu farklı kılan; benim ona karşı, onu ilk gördüğümde hissettiğim aşktı. Birçok benzerleri arasından onu seçmemin nedenini tam açıklayamam; fakat uzunca bir süre ufak yapraklarına hiç dokunmadan izledim, köklerinin derinliğini merak ettim. Bulunduğu kabın ona küçük geldiği, bundan rahatsızlık duyduğu ama en nihayetinde ufak bir bitki yaşamına hapsolduğu gerçeğini de değiştiremeyeceği belliydi. Yine de sevdim onu, aradığım tam olarak oydu.

İlk defa yapraklarına dokunduğumda, kalbim pır pır etti. Tam tahmin ettiğim gibi muhteşem bir kokusu vardı ve tüm evren bu güçlü kokunun ardında kaldı. Renkler daha bir koyulaştı, sesler anlam kazandı, güneş sanki daha fazla ısıtmaya başladı. Oysa o sabah, onu almaya karar vermeden önce, renkler de kokular da eksik ya da silik gelmemişti hiç. Sahip olmadığım bir fesleğenin eksikliğinin bile bilincinde değildim.

Eve getirdiğim gibi saksısını değiştirdim, kökleri tahminimden daha kısa ve kırılgan gözüktü gözüme. Aldırmadım. Nasılsa yetişir, gürleşir dedim. Önümüzde koca bir yaz vardı, güneşin sevecen kollarında, bahçe masasının üstünde, şipşirin, sapsarı bir saksıdaydı. Suyu her akşam serinliğinde tam ihtiyacını karşılayacak kadar veriliyordu. Daha ne isteyebilirdi?

Fakat günler geçtikçe, o canlı koyu yeşil yapraklar sararmaya, boyunlarını eğmeye başladı. Güneşten olabilir diye gölgeye aldım. Kuşlar, böcek ve kelebeklerden korumak için masa üstünde, her an gözüm üstünde olacak şekilde tuttum. Konuştum, “neden?” diye bile sordum. Olmadı. Günden güne cılızlaştı, kurudu, yaprakları seyreldi.

“Sen fesleğeni sevdiysen, fesleğenin de seni sevmesi şart mı?” diyen oldu. “Bu coğrafyanın bitkisi değil, ona muhabbet lazım, üşür” diyen oldu. Orasını burasını kırpmamı isteyen, hattâ “sana fesleğen mi yok, at yenisini al” diyen bile oldu. Yalan yok, onun kırılgan suskunluğuna daha fazla dayanamadığım bir gün elimde yepyeni, yemyeşil bir fesleğenle gelip, hırsla yeni fesleğeni aşk kırmızısı bir saksıyla tam yanına koyduğum dahi oldu. Ama aklım fikrim, hep onda kaldı. Yeni gelen fesleğeni kısa sürede salatalara, yemeklere boca edip tükettim. Ve beş cılız kökten müteşekkil fesleğenle yeniden başbaşa kaldık.

Onu kesip atamamamı anlamak zordu. Ölümlü bir canlıya, süreli ve sınırlı oluşu baştan belli bir ilişkiye bunca bağlanmam bana da tuhaf gelmişti doğrusu. Tüm bitkilerim arasında ona bu kadar ehemmiyet vermem, özenmem, onda kendimden birşeyler bulmam, ölümlü ve sonlu bir canlıdan, hele ki bu kadar saksısı içinde hapsolmuş, kendi sınırlarını yıkmaktan aciz, kendi halinde yaşayan bir canlıdan, karşılıklı sevgi ve emek beklemek de neydi? Utanmadım; bir de onu suçladım. “Sana herşeyi veriyorum, neden karşılık vermiyorsun? Senden tek beklediğim senin de beni sevdiğini göstermen” diye bağırdım bile.

Tepki vermedi tabii. Kurumaya, günden güne cılızlaşmaya devam etti sadece. Ah canım ne acıdı, ah umudun tükenişi, içinde kalan özlem. Bunu kendime neden yaptığımı soran ve hattâ “Bu; çaresizce sevmektir, güçsüzlüktür” diyen bile çıktı.

Fakat.. Elimde değil, ben böyle seviyorum. Ben buyum. Ben fesleğeni seven, onu yaşatmak için uğraşan, sonunda elinde tek bir tane cılız dal kalmış olan o kadınım. Elimde değil; ben umuda inanıyorum.. Salağın biriyim ama umudumu da yitirmek istemiyorum..

Tüm kuruyan dalları temizledim, yeni ve deniz mavisi bir saksıya aldım fesleğenden bana kalan tek dalı. Masamın üstüne koydum. Nerede yanlış yaptığımı bilmediğim için, bu tek cılız dalı yaşatmamın da mümkün olmadığını bilerek.. Aldım karşıma ve “olsun, sen beni sevmesen de, ben seni çok sevdim, sınırsız ve köksüz sevdim, sevmeye de devam ediyorum. Bunca sevgim de yetmeyecekse seni hayata bağlamaya.. Demek ki sorun bende değil sendeymiş” dedim.

Şimdi bekliyorum. O cılız daldan bir mucize, yeniden koyu yeşil yapraklar, tüm dünyayı güzelleştirem o mis gibi kokuyu bekliyorum. Çaresizlik değil, delilik de değil, sanırım inanç. Ya da olabilecek şeyin büyüklüğü, hayâli karşısında duyulan bir his sadece..

Hamiş. Bu da ufak bir botanik aşk hikâyesi :)) 🌿 Hayır başlık hiç de “paramparça aşklar köpekler” filmini anımsatmıyor.. Ve ayrıca tuhaf da değil; Leon’daki Mathilda’nın saksı bitkisine duyduğu bağlılığı, The Great Gatsby’deki hafızalara kazınan sahneyi de unutmamalı.

Yükümün farkına varmak

Beş gündür blogda yoktum, çünkü "allostatik yükümün farkına vardım" desem? Tamam baştan alayım. Allostatik yük; üstüste binen küçük ve önemsiz gözüken günlük stres kaynakları demek. Bu miniş yüklerin uzun dönemde ruh, sosyal hayat ve beden sağlığına ciddi bir travma kadar yıkıcı etkileri var. İşte ben bunun farkına vardım ve kendimi "yoğun bakım"a aldım.

5 gün önce, bisiklet kazamı duyan arkadaşım H. elinde bir şişe beyaz şarapla mutfak penceresini tıklattı. Bu huyunu, benim "o ne zaman arasa evde yokmuş gibi davranma huyum"a karşıt tepki olarak geliştirdi. Kapıyı açar açmaz, burnuma bir Emil Bauer şarabı dayadı ve "etiketin üstünü oku!" dedi.

Etikette "Yaşamın her an keyfini çıkart - Yaşadığından daha uzun süre ölü olacaksın" yazıyordu. Tuhaf şekilde, bu deyimin son günlerde ikinci defa karşıma çıktığını fark ettim ve düşünmeye başladım: gerçekten de, şanslıysan 80-85 senelik bir ömür ve öncesinde ve sonrasında milyon senelik bir ölüm hali.. İnsan bu şekilde düşününce, "anlam" birden basitleşiyor: yaşasın yaşamak!

Hayat bana üzüntüleri ve kayıpları verirken eli açık davrandı, elimden aldığı çok fazla sevdiğim oldu. Fakat, aynı şekilde hayatımı dinamik tutma, sürekli bir değişim ve devinim içinde olma şansını da beraberinde verdi. Şu 40 senemde, bir çok insanın koca bir ömre sığdıramadığı deneyimler edindim. Bir çok insanın "Yapılacaklar Listesi"ne koyduğu maddelerin üzerini çoktan çizdim. Belki de tam bu nedenle, şu son yıllarda yaşadığım "vites küçültme" ya da "durulma" beni rahatsız ediyor, korkutuyor.. Sürekli koşmaya, çabalamaya, bir kavga'nın içinde olmaya alışık olan ben, kendimi olağan bir hayata sıkışmış, hapsedilmiş hissediyorum? Çalışan anne. Amatör bahçeci, yüzücü, edebiyat-sever, seyyah, biraz derine inersen bazı sofistike, ince ayar birkaç madde daha.. Bu muyum ben? Hayat bu mu?

Aslında tam olarak bu. Hayat bu. Hayat bunları elde etmek için çalışmak ve elde ettiğinde de keyfini çıkartabilmek demek. Sanırım keyfini çıkartmak konusunda bir sorunum var...

Pandemide özellikle, günü keyif almak için değil sanki sadece "geçirmek" için yaşıyorum. Bitsin.. Bir an önce geçsin. Hep düşündüğüm bu.. Pandeminin geçmesini beklerken, hayat geçiyor ve malesef hayat çok boş geçiyor! Çok keyifsiz, çok kısıtlı, çok durağan, ağır geçiyor.. Sen özel gayret sarfetmezsen, her gün birbirinin aynı ve keyif almadan, sonu olmayan bir yolda yük taşır gibi geçiyor.

İşte bu nedenle son 5 gündür, günün keyfini çıkartmaya özellikle özen göstermeye başladım. Kendimi yoğun bakıma aldım. Günlük sorumluluklarımı, uğraşlarımı, keyif aldıklarımla dengede tutmaya çalıştım. Şunları dedim meselâ kendime:

- Doğada ya da bahçede zaman geçirirken, bunu egzersiz ya da görev, sorumluluk olarak görme; bahçenin, şu acaip ama muhteşem çiçeklerinin, buz gibi suyun çıplak ayaklarını yalamasının keyfine var. İşini bitirince sade Türk kahveni bahçede iç meselâ, tek başına olsan da, çiçeklerin var eşlik eden, yetmez mi? Kahve içince gece uyuyamaz mısın, salla yaaa! Kimsesizler yurdunun müdürü, kendi de kimsesiz büyümüş bilge adam Doğan Bey'in sana akşamın 5'inde zorla kahve ikram ederken babacan bir tavırla dediği gibi: bir gece de uyumayıver, ne olur ki?

- Çocuklarına sadece eğitim, sevgi ve bakım vermekle yetinme. Onları güldür! Salakça ve komikçe davran, onlara "annem eğlenceli biri, keyifli yaşamayı seven biri" düşüncesini aşıla. Ölüp gidersen tek hatırladıkları bu olsa fena mı olur? Nasılsa kimse "annem tezgâh üstünü çok güzel ciflerdi, annem bizi her gece yıkardı, annem ortadoğu ve balkanların çocuğunu en ekransız ve şekersiz büyütme madalyasını kazanmıştı" kısmını hatırlamayacak, büyük ihtimal binbir özenle 3 saatte yaptığın şu pastayı bile hatırlamayacaklar, e o zaman?

- Bedenini sev yahu. 40'ına geldin hâlâ ödün kopuyor 49kg'ın üstüne çıkmaktan. Niye? 40'ına gelip bu kiloda kalan kaç kişi var çevrende, fıstık gibi hatunsun, biraz da keyfini çıkart bu bedenin.. Onunla savaşıp durma; dans et, seviş, hopla zıpla, spora koş, giy, tak, boya, pulla. Hâlâ yapabiliyorken her gün her fırsatta bol bol yap bunları.. Tek amacın da kendini güzel "bulmak" olsun, "göstermek" değil.. Yine kim ne hatırlayacak ölüp gittiğinde, aman bir mini eteği vardı, hiç yakışmazdı rahmetliye mi diyecekler?

- Mesleğini, çocuklarını, eşini, dostlarını, sorumluluk ve görevlerini bir yana koyup, kendinle çırılçıplak kaldığında ne hissettiğini düşün. Hayatının bundan sonraki "yarı"sını nasıl bir insan olarak geçirmek istediğini düşün. Dünyada kendinden ne bırakmak istediğini düşün. Ama bunu düşünmek keyif versin, ağırlık veriyorsa bir şeylerin dengesi bozulmuştur. Yüklerini düşün... Değer mi, düşün..

İşte böyle.. 5 gündür hem düşündüm hem de yaşadım. Çok iyi geldi. Anlamsız ya da işlevsiz, yoran hedefleri sildim. Birkaç yeni hedef ekledim. Yenilendim. Şimdi devam..

Meraklısına biraz bilimsel altyapı:

Nöropsikolojide "Allostatik yük" dediğimiz bir olgu vardır. Kişinin hayatında göze batacak etkide bir stres kaynağı (ölüm, hastalık, ayrılık psikolojisi vs.) olmasa bile, günlük yaşam stresi (çocukların bakımı, ters giden bir iş, küçük şanssızlıklar) sürekli birikim yaratıyorsa, bir süre sonra kişi, aynen ciddi bir stres kaynağına verilen tepkiyi; "burnout" (tükenme) sinyallerini, anksiyete ve depresyon belirtilerini vermeye başlayabilir. "Görünürde hiç bir derdim yok ama yine de mutsuzum, kendimi hayatımı boşa geçiriyor gibi hissediyorum, herşey için umutsuz ve yorgunum" düşünceleri genelde allostatik yüklemeye işaret eder ve farkına varılmaz, bu kısırdöngü kırılmazsa bir süre sonra depresyon ya da anksiyete bozukluklarına, kalp ve immün sistem hastalıklarına davetiye çıkartır. Hâttâ, sürekli yaşanan günlük stres ile tek seferde yaşanan etkili bir stres arasında, uzun vadede kişinin ruh sağlığına etkisi arasında pek fark bulunmamaktadır.

Allostatik yük, beynin "tehdit mekanizması" ile ilişkilidir ve beynimiz epinefrin, norepinefrin ve kortisol hormonlarını salgılayarak vücudumuzu "tehdit"e karşı hazırlamaya başlar. Bu sistemin gereğinden fazla kullanıldığını gösteren belirtiler dikkat eksikliği, odaklanamamak ve hafıza sorunlarıdır (kitap okuyamamak, uzun filmlere konsantre olamamak, pandemi öncesi hayata dair hatıraların ve "normallik algısının" yitirilmesi). Yükleme devam ettikçe kişide duygusal ve sosyal sorunlar görülmeye başlar (bloglar ya da sosyal medyada çıkan ve çoğu birbirini yanlış anlama nedenli tartışmaların artması, sevdiklerimize karşı birden parlamamız, huzursuzluk hissi, sosyal yalıtım isteği gibi..)

Allostatik yükü kısa sürede azaltmanın en kolay yolu ise; gerçek duygusal ve sosyal ilişkilerin arttırılması, manevi kaynaklara (din, inanç ya da felsefi sistemler) yönelmek, kişisel kaynakların (bilişsel egzersizler, hobi ve yeni deneyimler edinmek, gönüllü yapılan işler vs) etkili kullanılmasıdır.

Yazan: Terapist C.