Kandinsky ile Münter'in aşkı

Bu sabah aklıma esti, iki saatlik boşluğumda Lenbachhaus'a gittim. Aslında Jawlensky'nin şu alttaki eserini görmek ve önüne oturup uzun uzun turkuazla nar çiçeğinin aşkına, gözlerden çıkan "ayartmacı" bakışa doya doya bakmak, 1910'larda (tam 110 yıl önce!) yaşanan "kendin gibi olmak" akımı üzerinde düşünmek ve Enis Bey'in bloğunda okuduğum ve zihnime çakılan "sanat tarafından yaratılan insani bakış ve kavrayış"ın neden olduğu değişim gücünü tam içimde hissetmek istiyordum.

Fakat dayanamadım, yine üst kata çıkıp Kandinsky'lere gittim. Kandinsky'yi sevme nedenim tabii ressamın çok yönlü ve "değişime açık" kişiliği yanında aslında biraz da magazinel anlamda Münter ile olan kaçak ilişkisinin sanata yansıması. Ben sanatçılar arası karşılıklı beslenmenin çok büyük bir hayranıyım a dostlar.. Bir yazar öbürüne laf atsın, beriki diğerini sandala atıp öpüversin, şiirlerini en yakın ve yine şair olan dostunun karısına atfen yazsın, bunlar beni pek keyiflendiriyor. İnsanlar arası duygular sanatı besliyor, sanat da tüm insanlığı besliyor...

Kandinsky ile yine ressam olan (ve bence Kandinsky'ye eşdeğer sayılabilecek güçteki) Münter'in birbirlerine yaptıkları tablolar var Lenbachhaus'ta. Bir bakıyorsunuz mesela, Kandinsky sevdiği kadının gözlerinden çıkan ışığı nasıl yakalamış!

Köşeyi dönüyorsunuz bu sefer Münter, Kandinsky'nin o gururlu, kendinden emin erkeksi havasını, masanın altında yanlamasına yatırılmış bir ayak duruşu detayıyla nasıl yerle bir etmiş baksanıza. İnsan gülmeden edemiyor; Lederhose altında "baldırlık" giyinmiş ve karşısında kendine hayran hayran bakan (ve belki de sırf bu nedenle Münter'i gıcık eden) kadına (ki o da Bossi'den başkası değildir) belli ki "sanatsal bir nutuk" çekmekte olan Kandinsky'nin aslında "bu ahmak kadın neden karşımda, sen neden yanımdaki boş sandalyede değilsin?" diye düşündüğü ve için için Münter'i aradığı beden dilinden çok belli değil mi... Ah minel aşşşşşk.

1910-20'ler bence fettanlık anlamında 2010'lar-20'lere aşık atar! Önce resimde, sonra şiir ve düzyazıda bu "kontrollü çılgınlıklar" çok fazla hissediliyor. Sanattaki "ayartıcılık" ile toplum genelindeki muhafazakârlık ve kadın erkek ilişkilerinde yüz yıldır aşılamayan "kaçınımlar"... Lenbachhaus bu sabah da bana bunları düşündürdü işte.